قوانین مشخص، آزادی بیان را محدود می‌کنند یا تقویت؟
مرحلۀ نیمه‌نهایی سیزدهمین دورۀ مسابقات مناظرۀ دانشجویان ایران با رقابت گروه «آبیدر» از استان کردستان و «سوفار» از استان همدان در سالن اصلی دانشگاه علم و فرهنگ جهاد دانشگاهی برگزار شد.
گروه «آبیدر» و «سوفار»، به ترتیب موافقت و مخالفت خود را با گزارۀ «نبود قوانین مشخص برای جرایم سیاسی بزرگترین مانع حمایت از آزادی بیان است» اعلام کرده بودند و با شروع مناظره، ابتدا، امیرعباس حیدری، سخنران اول گروه «آبیدر» چارچوب نظری این گروه را شرح داد: ما با یک گزارۀ اجتماعی سیاسی حقوقی طرفیم و معتقدیم نبود قوانین مشخص نه تنها سد راه آزادی بیان بلکه موجب ایجاد فضای ابهام، سوءاستفاده و سرکوب اندیشه‌های منتقدانه است.
حیدری، با بیان ماده 19 قانون آزادی بیان و تعریف واژۀ جرم سیاسی از دیدگاه حقوق جزا تصریح کرد که تقریبا جرم سیاسی در تمامی کشورها تعریف ثابتی دارد و انگیزه ارتکاب آن مخالفت با ساختار سیاسی یا نقد قدرت حاکمه تلقی می‌شود نه منافع شخصی و سودجویانه.
سخنران اول گروه «آبیدر»، با تاکید بر کلمۀ «بزرگترین» در گزاره، گفت: طبق نظریات مهم جهانی، وجود قوانین شفاف شرط تحقق آزادی بیان است و قانون مبهم ابزاری برای استبداد.
این دانشجو، تأکید کرد که جامعه، نیازمند قوانین مشخص و کاربردی است تا حق آزادی بیان در چارچوب قانون تضمین شود وگرنه، در نبود چنین ساز و کار مشخصی افراد خودسانسوری خواهند کرد و جرأت بیان را از دست خواهند داد.
صدرا فقیه، سخنران اول گروه «سوفار» نیز در ادامه، به بیان چارچوب نظری و استدلال هایی که این گروه برای مخالفت با گزاره ارائه کرده بود پرداخت و اظهار کرد: طبق اصل حداقلی بودن حقوق کیفری ما برای حمایت از آزادی بیان نیاز داریم که قانون کمتری داشته باشیم وگرنه قانون زیاد خود به حجابی برای قانون بدل می‌شود.
بر اساس مطالعات انتقادی، قانون ابزاری در دست قدرتمندان است و بی‌طرف نیست. ضمن اینکه مکتوب شدن قانون یک چیز است و اجرا شدن آن یک چیز دیگر. بنابراین صرف وجود قانون موجب حمایت از آزادی بیان نمی‌شود.
آرمان نکوراد، سخنران دوم گروه آبیدر در پاسخ به این اظهارات، بر خطر برخورد سلیقه‌ای در سایۀ نبود قانون مشخص اشاره کرد و با برشمردن قوانین کم تعداد در خصوص جرم سیاسی و آزادی بیان تصریح کرد: روشن شدن مرز جرم سیاسی و امنیتی باعث می‌شود همۀ جرم‌ها به سمت امنیتی شدن سوق پیدا نکنند. ضمن اینکه ما از ترس عدم اجرایی شدن قانون، نباید به سمت حذف آن برویم.
دانیال موحد، سخنران دوم گروه سوفار، مثال‌هایی از قانون کشورهای مختلف که در آن جزئی‌تر شدن قوانین به ضرر آزادی بیان و باعث افزایش تعداد زندانیان سیاسی شده بیان کرد و امیرعباس حیدری، سخنران اول گروه آبیدر نیز تصریح کرد که تا وقتی مشخص نیست توهین چیست، هر چیزی ممکن است توهین تلقی شود. وقتی روزنامه‌نگارها ندانند که نقد تا کجا نقد است رعب، جایگزین امنیت روانی می‌شود و وقتی این مرز روشن باشد، شهروندان می‌توانند با آرامش و آگاهی حرف بزنند و از خودشان دفاع کنند.
صدرا فقیه، سخنران نخست تیم سوفار، با پذیرش این امر که فقدان تعریف، موجب خودسانسوری می‌شود به این مهم اشاره کرد که گزاره، از بزرگترین مانع سخن به میان آورده و مسئله‌ای که گروه موافق بر آن پافشاری می‌کند درست است اما بزرگترین مانع نیست. آزادی بیان صرفا سیاسی نیست بنابراین چطور می‌توان با تعریف جرم سیاسی از کل آزادی بیان حراست کرد؟
آرمان نکوراد از گروه آبیدر و دانیال موحد از گروه سوفار، در ادامه به بیان آمار میزان جرایم سیاسی در کشورهای روسیه و کانادا پرداختند تا هر کدام، مدعای گروه خود را برای موافقت و مخالفت با گزاره بیان کنند.
در این خصوص، موحد تصریح کرد: در ساختار نظام اقتدارگرا، هر قانونی در همان ساختار نوشته می‌شود بنابراین مشخص شدن قانون کمکی به آزادی بیان نمی‌کند چون قانون را همان کسی می‌نویسد که از اجرای آزادی بیان جلوگیری می‌کند، پس علت‌العلل ساختار است نه مشخص نبودن قانون.
در بخش جمع‌بندی، سخنرانان دوم گروه موافق و مخالف مروری بر استدلال‌های ارائه شده داشتند و بر مواضع خود تأکید کردند.
پس از پایان مناظرات، گروه داوری هیئت علمی این مناظره شامل سرکار خانم دکتر صدیقه ببران، عضو محترم هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، جناب آقای دکتر علی مرشدی‌زاد، عضو محترم هیئت علمی دانشگاه شاهد، جناب آقای دکتر محمد آذین، عضو محترم هیئت علمی دانشگاه علم و فرهنگ و گروه داوری دانشجویی شامل جناب آقای علیرضا صدیقی، عضو گروه قهرمان هفتمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران، جناب آقای حسین جلالی، عضو گروه قهرمان هشتمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران، جناب آقای احمد راهداری، عضو گروه قهرمان نهمین دوره مسابقات ملی مناظره دانشجویان ایران، نتیجۀ امتیازدهی را به شرح زیر اعلام کردند:
گروه «سوفار» از همدان که اعضای آن را صدرا فقیه، دانیال موحد، محمد طالبی و محمد محمدی تشکیل می‌دادند با کسب 188/25 امتیاز به مرحلۀ نهایی راه یافتند و گروه «آبیدر» از کردستان که امیرعباس حیدری، آرمان نکوراد، محسن محمودی و شاهین اصلانی اعضای محقق و سخنران آن بودند با کسب 98/75 امتیاز در مرحلۀ رده‌بندی حضور خواهند داشت.
نظر شما :